Consumer là gì? Vai trò, phân biệt Consumer và Customer trong Marketing

Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, “consumer” hay người tiêu dùng ngày càng trở thành trọng tâm trong mọi chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Vậy consumer là gì, vì sao khái niệm này lại được xem là mảnh ghép cốt lõi trong toàn bộ mô hình kinh doanh? Hãy cùng TOS tìm hiểu chi tiết consumer là gì, vai trò cùng các loại consumer phổ biến trong bài viết sau!

Xem thêm:

• Market Size là gì? Cách tính và xác định quy mô thị trường
• Strategy so với tactics: Sự khác biệt là gì trong Marketing?
• Commission Là Gì? Tìm Hiểu Chi Tiết Về Commission Trong Thương Mại
• SEO Top 1 Từ Khóa Trên Google Nhanh Hiệu Quả 3 Tháng | TopOnSeek

Consumer là gì?

Trong bức tranh kinh tế hiện đại, khái niệm “consumer là gì” ngày càng trở nên quen thuộc và đóng vai trò trung tâm trong mọi chiến lược kinh doanh. Hiểu một cách đơn giản, consumer là thuật ngữ dùng để chỉ những cá nhân hoặc tổ chức có hành vi tiêu dùng các loại hàng hóa, dịch vụ đang lưu hành trên thị trường.

Khác với người ra quyết định mua sắm, Consumer là đối tượng trực tiếp sử dụng và tiêu thụ sản phẩm cuối cùng. Chính những người tiêu dùng này mới là những người đánh giá chính xác nhất về chất lượng của sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp đang cung cấp.

Nếu chất lượng sản phẩm không đáp ứng được kỳ vọng của họ, điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh và làm giảm hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp, do sự suy giảm trong tỷ lệ lợi nhuận.

Xem thêm: [Mới] Lead Là Gì? 3 Mức Độ Lead Quan Trọng Trong Marketing 2025

Vai trò của consumer trong nền kinh tế hiện đại

Consumer không chỉ là người sử dụng sản phẩm mà còn có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp, thị trường:

Consumer tạo ra nhu cầu cho thị trường

Người tiêu dùng đóng vai trò là nền tảng, quyết định những loại sản phẩm và dịch vụ sẽ xuất hiện trên thị trường. Chính bởi sự hiện diện của người dùng cuối mà các công ty không ngừng đổi mới, cải tiến và phát triển thêm nhiều sản phẩm, dịch vụ đa dạng nhằm thỏa mãn các nhu cầu được hình thành từ thực tế sử dụng.

Thúc đẩy tăng trưởng ngành hàng tiêu dùng

Nhu cầu của mỗi cá nhân hay nhóm người dùng cuối luôn có sự khác biệt rõ rệt, dẫn tới những yêu cầu đặc thù về sản phẩm hay dịch vụ mà họ sử dụng. Đây là yếu tố then chốt thúc đẩy thị trường đa dạng hóa, vừa phục vụ hiệu quả các nhóm khách hàng cụ thể, vừa tối ưu lợi nhuận kinh doanh của từng doanh nghiệp tham gia thị trường.

Xem thêm: Top 20 Công ty SEO web Uy Tín, Chuyên Nghiệp NHẤT Việt Nam 2025

Tác động đến sự phát triển của ngành dịch vụ

Trong xã hội ngày càng đề cao trải nghiệm, consumer chính là nhân tố chi phối tốc độ và chiều hướng phát triển của lĩnh vực dịch vụ. Từ bán lẻ, logistics đến chăm sóc sức khỏe hay giải trí, mọi hoạt động đều phải lấy người tiêu dùng làm trung tâm, từ đó hình thành các tiêu chuẩn chất lượng ngày càng khắt khe hơn.

Góp phần vào phát triển bền vững của doanh nghiệp

Các tổ chức kinh doanh ngày nay không còn chạy theo lợi nhuận ngắn hạn mà bắt đầu hướng tới xây dựng lòng trung thành nơi người tiêu dùng. Khi consumer trở nên thông thái, họ đòi hỏi sự minh bạch, trách nhiệm xã hội và cam kết bền vững từ thương hiệu. Điều này buộc doanh nghiệp phải đầu tư vào giá trị dài hạn và phát triển dựa trên nền tảng đạo đức kinh doanh.

Xem thêm: Key visual là gì? “Bí kíp” tạo key visual thu hút khách hàng

Consumer và Customer có gì khác nhau?

Hai khái niệm tưởng chừng đồng nhất, consumer và customer thực chất lại mang ý nghĩa và chức năng khác biệt trong chuỗi tiêu dùng:

	Customer (Khách hàng)	Consumer (Người tiêu dùng)
Khái niệm	Là cá nhân hoặc tổ chức đứng ra mua hàng hóa, dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp.	Là người trực tiếp trải nghiệm, tiêu thụ sản phẩm hay sử dụng dịch vụ được cung ứng ra thị trường.
Mục tiêu khi mua	Việc mua hàng có thể hướng tới tiêu dùng cá nhân, hoặc mục tiêu thương mại như bán lại, tặng cho người khác.	Luôn hướng tới mục đích tiêu dùng riêng tư, cá nhân hóa, không nhằm kinh doanh.
Quá trình đưa ra lựa chọn	Chịu tác động từ các yếu tố như mức giá, đặc tính thương hiệu, chất lượng sản phẩm, cùng các yếu tố kinh doanh khác.	Quan tâm sâu sắc đến hiệu quả sử dụng, trải nghiệm thực tế và giá trị mà sản phẩm đem về sau khi dùng.
Vị trí trong chuỗi cung ứng	Có thể đóng vai trò trung gian, kết nối nhà sản xuất với người dùng cuối.	Luôn là người dùng cuối cùng, trực tiếp hưởng lợi từ sản phẩm, không tham gia vào khâu phân phối.
Quan hệ tương tác với doanh nghiệp	Chú trọng vào các chiến lược phục vụ bán hàng, nâng cao dịch vụ chăm sóc và phát triển thương hiệu.	Quan tâm chủ yếu đến chất lượng sản phẩm, trải nghiệm thực tế và lợi ích cụ thể khi sử dụng sản phẩm.
Đối tượng cụ thể	Bao gồm nhiều đối tượng khác nhau: từ cá nhân, tổ chức, đến các doanh nghiệp có nhu cầu mua hàng.	Chỉ giới hạn trong phạm vi cá nhân, người trực tiếp sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ.
Yếu tố tiêu dùng trực tiếp	Không nhất thiết phải là người sử dụng sản phẩm cuối cùng, đôi khi mua để bán lại cho bên khác.	Luôn luôn là người dùng cuối cùng, trực tiếp hưởng lợi từ sản phẩm sau khi mua.
Mức độ gắn bó và trung thành	Mức độ trung thành có thể thay đổi theo từng thời điểm hoặc phụ thuộc vào nhãn hàng cụ thể.	Mức độ trung thành thường gắn liền với sự hài lòng về hiệu quả sử dụng và trải nghiệm khi dùng sản phẩm, hơn là chỉ với nhãn hiệu đơn thuần.

Xem thêm: Target Audience là gì? Cách xác định Target Audience hiệu quả – TOS

Các loại consumer phổ biến hiện nay

Hiện nay, consumer được chia thành nhiều nhóm người khác nhau:

Consumer chọn lọc (Selective Consumer)

Người tiêu dùng chọn lọc là những cá nhân có thói quen mua sắm kỹ lưỡng và cân nhắc đối với một số sản phẩm cụ thể. Họ có xu hướng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho những sản phẩm mà họ thực sự mong muốn, tạo ra một mô hình tiêu dùng ổn định. Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng nhận diện những khách hàng tiềm năng với giá trị cao.

Consumer hướng ngoại (Extrovert Consumer)

Người tiêu dùng hướng ngoại là những cá nhân bày tỏ sự trung thành mạnh mẽ với một thương hiệu hoặc sản phẩm nhất định. Họ thường mua sản phẩm không chỉ cho bản thân mà còn cho bạn bè và gia đình, thể hiện sự ủng hộ hoặc niềm tin vào thương hiệu đó.

Với họ, điều quan trọng là sự công nhận của người khác về sở thích thương hiệu của mình. Điều này đặc biệt rõ ràng đối với những mặt hàng cao cấp như thời trang thiết kế hay công nghệ tiên tiến.

Xem thêm: Cách tăng độ nhận diện thương hiệu cho doanh nghiệp hiệu quả

Consumer thương mại (Commercial Consumer)

Người tiêu dùng thương mại bao gồm các cá nhân hoặc doanh nghiệp mua sản phẩm với số lượng lớn. Họ thường sở hữu doanh nghiệp và cần nhập kho một lượng lớn hàng hóa, hoặc tìm cách tiết kiệm chi phí bằng cách mua số lượng lớn cùng lúc.

Consumer chuộng hàng cấp thấp (Inferior Goods Consumer)

Những người tiêu dùng này ưu tiên lựa chọn những sản phẩm có giá thành thấp, thường là do thu nhập hoặc tình hình tài chính hạn chế. Họ thường đợi đến khi giá giảm mới thực hiện mua sắm và chỉ chi tiêu cho những nhu cầu thiết yếu. Với họ, việc mua sắm các sản phẩm xa xỉ là điều ít xảy ra. Họ chỉ mua những gì thực sự cần thiết thay vì những gì họ mong muốn.

Xem thêm: Chân dung Khách hàng (Customer Persona) là gì? Cách xác định?

Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi của consumer

Những yếu tố tác động đến hành vi mua sắm có thể đến từ bên trong mỗi cá nhân hoặc xuất phát từ môi trường xung quanh. 

Yếu tố văn hóa

Văn hóa có ảnh hưởng sâu rộng đến cách người tiêu dùng suy nghĩ và cảm nhận về sản phẩm, dịch vụ. Những giá trị văn hóa, tôn giáo và truyền thống có thể chi phối quyết định mua hàng của người tiêu dùng.

Yếu tố tâm lý

Tâm lý của consumer cũng đóng vai trò quan trọng trong hành vi mua sắm của họ. Các yếu tố như động cơ, niềm tin và thái độ sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định mua sản phẩm của họ.

Yếu tố xã hội

Những yếu tố xã hội như gia đình, bạn bè và đồng nghiệp cũng có ảnh hưởng lớn đến hành vi khách hàng mua sắm. Người tiêu dùng thường tìm kiếm sự xác nhận từ những người xung quanh trước khi đưa ra quyết định mua sản phẩm.

Xem thêm: Customer Journey Map là gì? 5 giai đoạn và 8 bước xây dựng Customer Journey

Cách nắm bắt insight của Consumer trong Marketing

Việc thấu hiểu sâu sắc người tiêu dùng không thể dựa trên trực giác mà cần đến những phương pháp khoa học, dữ liệu và sự quan sát thực tế.

Nghiên cứu thị trường

Doanh nghiệp tiến hành thu thập dữ liệu, quan điểm khách hàng thông qua khảo sát, thảo luận nhóm hoặc phỏng vấn trực tiếp nhằm đánh giá chính xác đặc điểm, nhu cầu và xu hướng hành vi của khách hàng mục tiêu.

Phân tích hành vi người dùng trực tuyến

Mỗi lượt nhấp chuột, lượt thích hay thời gian dừng lại trên một trang web đều là những tín hiệu cho thấy sự quan tâm và xu hướng tiêu dùng. Dữ liệu hành vi kỹ thuật số hiện đóng vai trò then chốt trong việc định hình chiến lược marketing.

Xem thêm: Phân khúc thị trường là gì? 4 loại phân khúc thị trường và ví dụ

Khảo sát và thu thập phản hồi

Thông qua phiếu khảo sát, đánh giá sản phẩm hoặc những cuộc trao đổi trực tiếp, doanh nghiệp có thể tiếp cận tiếng nói thực tế từ người tiêu dùng và điều chỉnh sản phẩm cho phù hợp hơn.

Sử dụng công cụ đo lường hiệu quả

Các công cụ như heatmap, A/B testing hoặc phân tích ROI giúp kiểm chứng tính hiệu quả của từng chiến dịch, từ đó đưa ra các điều chỉnh chiến lược sát thực tiễn hơn.

Trò chuyện và quan sát hành vi thực tế

Đôi khi, customer insight không đến từ bảng khảo sát mà đến từ các cuộc trò chuyện đời thường, hoặc từ cách người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm ngay tại cửa hàng. Quan sát chính là nghệ thuật phát hiện sự thật ẩn giấu sau hành vi tiêu dùng.

Xem thêm: SEO Agency Là Gì? TOP 10+ SEO Agency Hàng Đầu Việt Nam 2025

Nắm bắt xu hướng xã hội

Nhu cầu xã hội luôn biến đổi nhanh chóng, doanh nghiệp cần liên tục theo sát xu hướng mới để xây dựng các chiến lược marketing sáng tạo, thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và để lại dấu ấn trên thị trường.

Tổng hợp dữ liệu đa kênh để hiểu rõ consumer

Doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi và áp dụng các công cụ công nghệ hiện đại trong việc theo dõi và đo lường hiệu quả trên nhiều kênh, qua đó nâng cao khả năng tương tác, quảng bá sản phẩm và dịch vụ một cách tốt nhất.

Xem thêm: Định vị thương hiệu là gì? Các bước chiến lược định vị thương hiệu – TOS

Ví dụ thực tế về chiến lược hướng đến đúng Consumer

Chiến dịch “Share a Coke” của Coca-Cola là minh chứng rõ nét cho việc thấu hiểu và cá nhân hóa trải nghiệm tiêu dùng. Bằng cách in tên riêng lên từng lon nước, thương hiệu này đã biến một sản phẩm quen thuộc thành món quà cá nhân đầy ý nghĩa. Không những thế, họ còn khai thác hiệu ứng lan truyền từ hành vi chia sẻ trên mạng xã hội, khiến người tiêu dùng trở thành kênh truyền thông tự nhiên cho chiến dịch.

Kết luận

Nhìn chung, việc hiểu rõ consumer là gì không chỉ giúp doanh nghiệp xác định đúng đối tượng mục tiêu mà còn tạo nền tảng vững chắc để xây dựng chiến lược phát triển dài hạn. Muốn giữ vững vị thế trên thị trường, mỗi thương hiệu đều cần không ngừng cập nhật xu hướng và thấu hiểu hành vi tiêu dùng một cách sâu sắc.

Xem thêm:

• TOP 6 dịch vụ SEO Traffic, tăng Traffic User website thật, uy tín tại Việt Nam
• Keyword ranking: Top 10+ công cụ kiểm tra thứ hạng miễn phí/có phí
• Thế nào là bài viết chuẩn SEO? Khám phá mẫu bài viết chuẩn SEO hay
• Hướng dẫn thiết kế website chuẩn SEO với 20 tiêu chí mới nhất 2025