6 chiếc mũ tư duy là gì? Ví dụ về phương pháp tư duy trong kinh doanh

6 chiếc mũ tư duy là phương pháp tư duy được Tiến sĩ Edward de Bono cho ra đời năm 1980. Ngay từ khi ra mắt, phương pháp này đã nhanh chóng phổ biến bởi tính hiệu quả cũng như tiết kiệm cho người ứng dụng. Trong bài viết này, TopOnSeek sẽ giới thiệu chi tiết về tư duy 6 chiếc mũ và cách ứng dụng mô hình này trong cuộc sống.

Xem thêm: Kỹ năng đàm phán là gì? Nghệ thuật đàm phán hiệu quả trong kinh doanh

6 chiếc mũ tư duy là gì?

6 chiếc mũ tư duy (6 Thinking Hats) là phương pháp hỗ trợ ra quyết định dựa trên các góc nhìn, quan điểm khác nhau. Theo đó, tư duy 6 chiếc mũ bao gồm mũ đỏ, đen, trắng, vàng, xanh lá cây và xanh dương. 6 chiếc mũ sẽ đại diện cho 6 quan điểm gồm trực giác, tiêu cực, dữ liệu, tích cực, sáng tạo và tổng quát vấn đề.

Phương pháp này giúp tránh được những xung đột lớn khi nhiều người tranh luận cùng một vấn đề nào đó. Điều này rất quan trọng vì trong công việc ai cũng cần có tư duy đa chiều, nhất là cấp lãnh đạo, quản lý, giám đốc trở lên.

Xem thêm: Display Ads Là Gì? Hướng Dẫn Cho Người Mới Bắt Đầu

Đặc điểm của 6 chiếc mũ tư duy

Tư duy 6 chiếc mũ có thể áp dụng cho cá nhân hoặc một nhóm thảo luận. Mỗi chiếc mũ sẽ có đặc điểm riêng, cụ thể như sau:

Chiếc mũ trắng – Khách quan

Chiếc mũ trắng tượng trưng cho tư duy dựa trên thông tin có căn cứ, dữ liệu thực tế. Người có tư duy mũ trắng thường đưa ra những ý kiến dựa trên việc phân tích dữ liệu như số lượng khách hàng, tỷ lệ nghỉ việc, doanh thu,… Điều quan trọng nhất là người này phải đánh giá khách quan dựa trên những thông tin và dữ liệu có sẵn.

Chiếc mũ đỏ – Trực giác

Chiếc mũ đỏ tượng trưng cho tư duy thiên về mặt trực giác, cảm tính. Họ chỉ cần dựa trên cảm xúc của mình để đánh giá sự việc mà không cần đưa ra dữ kiện thực tế hay lý luận chứng minh về vấn đề đang giải quyết. Với phương pháp tư duy này, chúng ta có thể dễ dàng thấu hiểu suy nghĩ và phản ứng của người khác.

Chiếc mũ đen – Tiêu cực

Chiếc mũ đen sẽ đại diện cho việc tư duy theo hướng phân tích, tìm ra các rủi ro, những mặt hạn chế và sự bất hợp lý của vấn đề đang trao đổi. Điều này giúp cho bạn có những quan điểm mới để nhìn nhận vấn đề thận trọng hơn, đảm bảo cho dự án tránh khỏi các điều không mong muốn. Từ đó, bạn sẽ có phương án điều chỉnh hoặc lên kế hoạch dự phòng để không ảnh hưởng đến công việc.

Chiếc mũ vàng – Tích cực

Chiếc mũ vàng tượng trưng cho lối tư duy vấn đề theo chiều hướng tích cực. Những người đội mũ màu vàng sẽ đưa ra các ý kiến, phát biểu logic, lạc quan và tích cực để tiếp thêm động lực cho người nghe. Cách tư duy này sẽ giúp bạn có thêm tự tin để tiếp tục đề ra những giải pháp mới cho công việc khi gặp nhiều khó khăn, trở ngại.

Chiếc mũ xanh lá cây – Sáng tạo

Mũ xanh lá cây đại diện cho những tư duy sáng tạo phong phú. Những người đội mũ xanh lá thường có tư duy theo hướng mới lạ mà chưa có ai đề cập đến để xử lý vấn đề. Hướng tư duy này có thể mang lại hiệu quả hoặc không, tuy nhiên bạn không nên bỏ qua để đa dạng các giải pháp, tránh đi vào đường mòn có sẵn.

Chiếc mũ xanh dương – Tiến trình

Mũ xanh dương tượng trưng cho lối tư duy tổ chức, giúp hệ thống vấn đề bao quát. Những người đội chiếc mũ này giống như một vị thuyền trưởng có trách nhiệm tổ chức, điều phối và kiểm soát tư duy của những chiếc mũ khác. Không chỉ vậy, họ có nhiệm vụ tiếp nhận, phân tích các phát biểu và đưa ra quyết định cuối cùng.

Bất kỳ phương pháp nào khi được ứng dụng đều mang đến những mặt lợi và hại khác nhau. Hãy tìm hiểu những ưu và nhược điểm của việc ứng dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy dưới đây.

Ưu điểm

Ứng dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy sẽ tránh xảy ra xung đột trong quá trình thảo luận nhóm. Bởi vì, mỗi người có thể đưa ra những quan điểm theo nhiều lối tư duy khác nhau. Thông qua đó giúp cho vấn đề được nhìn nhận đa dạng góc nhìn và đưa ra kết luận toàn diện nhất.

Hơn nữa, việc được thoải mái đưa ra những quan điểm theo nhiều góc nhìn khác nhau còn giúp cho việc tìm ra cách giải quyết vấn đề nhanh chóng và hiệu quả tốt hơn.

Nhược điểm

Bên cạnh ưu điểm, tư duy 6 chiếc mũ cũng có những nhược điểm đó là một vấn đề được phân tích dưới 6 khía cạnh khác nhau nên mất nhiều thời gian để giải quyết. Đặc biệt, nếu ứng dụng phương pháp này trong cuộc họp thảo luận nhóm thì chỉ nên áp dụng đối với các vấn đề quan trọng, có sức ảnh hưởng lớn.

Ý nghĩa của 6 chiếc mũ tư duy

Khi ứng dụng mô hình tư duy 6 chiếc mũ, bạn có thể nhìn nhận 1 vấn đề dưới nhiều khía cạnh khác nhau. Thông qua đó bạn sẽ hiểu rõ hơn mọi góc cạnh của vấn đề, dễ dàng nhận diện được những cơ hội và thách thức mà bạn không để ý. Ngoài ra, đối với các vấn đề phức tạp thì cần có sự tham gia thảo luận của một đội nhóm để đưa ra nhiều ý kiến giúp tăng năng suất làm việc. Đặc biệt là có thể tránh được những xung đột lớn trong khi tranh luận về một vấn đề.

Hiện nay, 6 chiếc mũ tư duy đã được ứng dụng vào giảng dạy ở nhiều nơi trên thế giới. Mô hình này được nhiều thương hiệu nổi tiếng lựa chọn như Express, Pepsi, IBM, Polaroid,…

Xem thêm: Traffic là gì? 7 Chiến thuật SEO giúp tăng Organic Traffic

Cách ứng dụng mô hình tư duy 6 chiếc mũ

Dưới đây là 5 bước cơ bản để tiến hành ứng dụng mộ hình 6 chiếc mũ tư duy:

• Bước 1: Tư duy mũ trắng dựa trên những dữ kiện, thông tin xác thực giúp bạn đưa ra các nhận định khách quan và loại bỏ các thành kiến, tranh cãi.
• Bước 2: Mũ xanh lá cây và tư duy theo hướng giải quyết các vấn đề bằng những phương pháp sáng tạo.
• Bước 3: Nhận định giá trị của những ý kiến mà người đội mũ xanh lá cây đã đưa ra. Đồng thời dùng tư duy của mũ vàng để liệt kê những lợi ích nhận được. Tiếp đến, áp dụng tư duy chiếc mũ đen để phân tích, tìm ra rủi ro có thể gặp phải trong khi triển khai.
• Bước 4: Áp dụng tư duy chiếc mũ đỏ để hình dung ra các phản ứng, cảm xúc của người nghe. Thông qua đó có thể tìm được cách giải quyết để xử lý vấn đề.
• Bước 5: Cuối cùng, áp dụng tư duy mũ xanh da dương để tổng hợp vấn đề, đúc kết giải pháp và đưa ra quyết định đúng đắn nhất.

Ví dụ về phương pháp tư duy 6 chiếc mũ trong kinh doanh

Để hiểu rõ hơn về cách áp dụng mô hình 6 chiếc mũ tư duy, bạn có thể tham khảo ví dụ cụ thể dưới đây. Dưới đây TopOnSeek sẽ giải quyết vấn đề là thêm tính năng voice chat vào phần mềm mạng xã hội mới được xây dựng.

Mũ trắng: Thông tin cơ bản

• Ứng dụng mạng xã hội của công ty có các tính năng cơ bản cho phép kết nối, giao tiếp thông qua các bài viết, bình luận nhưng chưa thực sự nổi bật so với các thương hiệu mạnh khác như Facebook, Instagram,…
• Việc tích hợp tính năng nhắn tin trên cùng 1 ứng dụng đã được một số tên tuổi khác sử dụng trước đó và mang lại nhiều phản hồi tích cực.

Mũ xanh: Sáng tạo ý tưởng

• Có nên kết hợp voice chat vào khung chat trực tiếp hay để thành một tiện ích nhỏ của phần chat?
• Thêm tính năng thay đổi giọng nói khi sử dụng voice chat để tạo sự thu hút, tò mò khám phá cho mọi người.

Mũ vàng: Mặt tích cực

• Mọi người có thể chat ngay trên một ứng dụng, không tốn thêm nhiều bộ nhớ, tối ưu quá trình sử dụng, mang đến sự tiện lợi.
• Cho phép người dùng được thay đổi giọng nói mang đến những cuộc hội thoại thú vị.
• Cho phép người dùng sử dụng giọng nói, không tốn thời gian bấm phím nhưng vẫn duy trì cuộc hội thoại giao tiếp.

Mũ đen: Mặt tiêu cực

• Dung lượng app chiếm nhiều bộ nhớ hơn.
• Tích hợp tính năng voice chat cần phải tốn nhiều thời gian nghiên cứu.

Mũ đỏ: Cảm tính

• Tối ưu quá trình sử dụng, thoải mái sử dụng tất cả trong một ứng dụng mà không cần tải nhiều, đỡ tốn dung lượng.

Mũ xanh: Tổng kết

• Triển khai việc tích hợp thêm tính năng nhắn tin và voice chat trên ứng dụng để tăng thêm trải nghiệm cho người dùng.
• Cần phải tối ưu bộ nhớ để không gây cản trở cho quá trình cài đặt app.

Trên đây là những thông tin chi tiết về 6 chiếc mũ tư duy và cách ứng dụng mô hình tư duy 6 chiếc mũ. TopOnSeek hy vọng qua bài viết trên bạn có thể áp dụng được phương pháp này vào các kế hoạch trong cuộc sống.