Bot là gì? Là từ viết tắt trong cụm “Robot“(Rô-bốt) hay còn có cái tên khác là Internet Bot là một chương trình máy tính được tạo ra cho mục đích kĩ thuật như mô phỏng hoạt động người dùng. Bots thường được sử dụng để chạy tự động các task nhất định, nghĩa là không cần chỉ thị của người dùng mà hoàn toàn tự động.
Bot thường hay sử dụng để hoàn thành các task mang tính lặp lại để người dùng có thể làm một việc khác mang tính sáng tạo hơn. Hơn nữa, những Task này Bot làm nhanh hơn người.
Cách thức hoạt động của Bot
Thông thường là làm việc qua mạng, Bot lúc này sẽ tương tác với một thiết bị sử dụng Internet như Twitterbots hoặc Internet Relay Chat (IRC). Hơn một nửa lượng truy cập Internet là bots tương tác với trang web, người dùng, tìm kiếm nội dung và các task khác.
Bots được tạo từ một nhóm thuật toán cho nhu cầu cụ thể. Những con bot này có thể làm như tương tác với người tiêu dùng như một người dùng thực thụ hay là thu thập thông tin từ trang web khác. Có rất nhiều loại bot khác nhau cho nhiều mục đích khác nhau.
Ví dụ, một chatbot sẽ hoạt động trên nhiều phương pháp hoạt động khác nhau. Một chatbot dựa trên quy tắc sẽ tương tác với mọi người bằng cách đưa ra cân nhắc xác định trước để cá nhân lựa chọn. Một chatbot độc lập về trí tuệ sẽ tận dụng công nghệ để học hỏi con người cũng như theo dõi các từ khóa đã biết AI chatbots là kết hợp giữa chatbots theo quy tắc và chatbot độc lập trí tuệ. Chatbots có thể sử dụng các công cụ đối xứng mô hình, xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và tạo ngôn ngữ tự nhiên (NLG).
Các tổ chức, cá nhân sử dụng bot cũng có thể sử dụng phần mềm quản lý bot, bao gồm các công cụ phần mềm quản lý bot và bảo vệ khỏi bot gây hỏng hóc độc hại. Phần quản lý bot cũng nằm trong nền tảng bảo mật ứng dụng web một phần nhỏ. Một con bot quản lý chính được sử dụng cho phép sử dụng một số bot hoạt động và chặn việc sử dụng những bot khác gây hại cho hệ thống.
Phân loại bot
Sau khi tìm hiểu kĩ bot là gì thì đến với mục phân loại bot. Tất cả loại bot đều có các mục tiêu và nhiệm vụ riêng. Một số bot phổ biến bao gồm:
- Chatbot – là một chương trình có thể mô phỏng trò chuyện với người dùng. Một trong những chatbot đầu tiên và nổi tiếng nhất (trước khi có web) là Eliza, một chương trình đóng giả làm nhà trị liệu tâm lý và trả lời các câu hỏi bằng câu hỏi khác.
- Bot xã hội – là những bot hoạt động trên các nền tảng truyền thông xã hội.
- Shopbot – là chương trình thay mặt bạn mua sắm trên web và định vị mức giá tốt nhất cho sản phẩm bạn đang tìm kiếm. Ngoài ra còn có các bot như OpenSesame quan sát xu hướng của người dùng trong việc lần mò trang web và tùy chỉnh trang web cho người dùng đó.
- Knowbot – là một chương trình thu thập kiến thức cho người dùng bằng cách tự động truy cập các trang web trên Internet để thu thập thông tin đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
- Spider hoặc crawler (tên gọi khác là web crawler) – được sử dụng để truy cập các trang web và thu thập nội dung của chúng cho các chỉ mục trong công cụ tìm kiếm.
- Web scraping crawler – tương tự như crawler nhưng mục đích là thu thập dữ liệu và trích xuất nội dung liên quan.
- Giám sát bot- có thể được sử dụng để theo dõi tình trạng của một trang web hoặc hệ thống.
- Bot giao dịch – có thể được sử dụng để hoàn thành các giao dịch thay mặt con người.
Bot cũng có bot tốt và bot xấu, đơn giản nôm na là có bot để phục vụ cho con người, hệ thống còn có bot có mục đích phá hoại gây tổn thất hệ thống.
>>> Cách tạo Chatbot miễn phí trên mọi nền tảng: hướng dẫn chi tiết 2023
Ví dụ và cách sử dụng bot
Trong khi vài người còn chưa hiểu rõ bot là gì thì Bots có thể được sử dụng trong các lĩnh vực dịch vụ khách hàng cũng như trong các lĩnh vực như kinh doanh, lên lịch trình, chức năng tìm kiếm và giải trí. Sử dụng bot ở mỗi khu vực mang lại những lợi ích khác nhau. Ví dụ, trong dịch vụ khách hàng, bot luôn sẵn sàng phục vụ 24/7 và tăng tính khả dụng của các nhân viên dịch vụ khách hàng, cho phép họ tập trung vào các vấn đề phức tạp hơn.
Red và Andrette là tên của hai chương trình đời đầu được thiết lập để trả lời câu hỏi người dùng đang tìm kiếm dịch vụ cho sản phẩm. Một chương trình như vậy đôi khi được gọi là virtual representative hoặc virtual agent.
Những dịch vụ bao gồm:
- Ứng dụng nhắn tin tức thì như Facebook Messenger, WhatsApp và Slack;
- Các ứng dụng tin tức như Wall Street Journal, để hiển thị các tiêu đề tin tức;
- Spotify, cho phép người dùng tìm kiếm và chia sẻ các bản nhạc qua Facebook Messenger;
- Lyft, trong đó người dùng có thể yêu cầu một chuyến đi từ các ứng dụng nhắn tin tức thời; và
- Dịch vụ lên lịch họp, chẳng hạn như X.ai.
Bot độc hại
Bot độc hại là những bot được sử dụng để tự động hóa các hành động được coi là tội phạm mạng. Các loại bot độc hại phổ biến bao gồm:
- Bot DoS hoặc DDoS, sử dụng một số lượng lớn các bot để làm quá tải tài nguyên của máy chủ và ngăn dịch vụ hoạt động.
- Spambots, đăng nội dung quảng cáo để thu hút lưu lượng truy cập vào một trang web cụ thể.
- Tin tặc, là những con bot được tạo ra để phân phối phần mềm độc hại và tấn công các trang web.
Các bot độc hại khác bao gồm trình thu thập dữ liệu web, nhồi nhét thông tin đăng nhập, thu thập địa chỉ email và bẻ khóa mật khẩu bạo lực. Các tổ chức có thể ngăn chặn bot độc hại bằng cách sử dụng trình quản lý bot.
Ưu điểm và nhược điểm
Có rất nhiều ưu điểm đi kèm với việc sử dụng bot cũng như những bất cập, .
Ưu điểm của bot bao gồm:
- Nhanh hơn con người ở các nhiệm vụ lặp đi lặp lại;
- Tiết kiệm thời gian cho khách hàng và đối tác;
- Phục vụ 24/7;
- Tổ chức có thể tiếp cận số lượng lớn người thông qua nhắn tin;
- Bots tùy chỉnh cài đặt;
- Cải thiện trải nghiệm người dùng.
Một số nhược điểm bao gồm:
- Không thể đặt bot để thực hiện vài task cụ thể và có nguy cơ hiểu nhầm người dùng.
- Con người vẫn cần để quản lý các bot cũng như can thiệp nếu có xảy ra mau thuẫn.
- Người dùng tạo ra các bot độc hại.
- Sử dụng cho mục đích spam.
Nguồn: whatis.techtarget.com
